สมองกลีบข้าง (Parietal lobe)

ภาพแสดง: Parietal lobe

ที่มา: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Parietal_lobe_-_animation.gif

        สืบค้นเมื่อวันที่ 20 พฤษภาคม 2559

        อยู่ทางด้าน dorsolateral surface จะอยู่ระหว่าง central

sulcus และเส้นสมมุติที่ลากผ่านจาก parieto-occipital fiffure

ไปยัง pre-occipital notch ส่วนขอบเขตทางด้านล่างคือ lateral

sulcus กับเส้นที่ลากต่อไปประมาณตอนกลางของเส้นสมมุติเส้นแรก 

มีหน้าที่รับรู้การสัมผัส การเจ็บร้อนเย็น จากร่างกายซีกตรงข้าม ถ้าผิดปกติ

จะมีการชาด้านตรงข้ามกับสมองที่มีปัญหา

ภาพแสดง: ขอบเขตของ Parietal lobe

ที่มา: http://slideplayer.com/slide/4280841/

       สืบค้นเมื่อวันที่ 20 พฤษภาคม 2559

 

Parietal lobe  แบ่งออกเป็น 3 ส่วนคือ

1.Post central gyrus

       เป็นบริเวณที่มีหน้าที่เป็นจุดเริ่มต้นของการรับ “ความรู้สึก”

(sensory) จากร่างกายมาเริ่มแปลในสมอง มีหลายชื่อได้แก่

      Primary sensory area

      Postcentral gyrus

      Brodmann’s area 312

ภาพแสดง: Post central gyrus

ที่มา:  http://scienceblogs.com/thoughtfulanimal/2010/06/30/ask-a-scienceblogger-sensation/

        สืบค้นเมื่อวันที่ 20 พฤษภาคม 2559

       พยาธิสภาพส่วนนี้ทำให้เกิดการสูญเสียการรับสัมผัส การสั่น

สะเทือนและการเคลื่อนไหวของร่างกายซีกตรงข้าม

      ภาพแสดง: Somatosensory Map

      ที่มา : http://alinenewton.com/neuroscience-of-touch-touch-and-the-brain/

              สืบค้นเมื่อวันที่ 20 พฤษภาคม 2559

2. Superior parietal lobule 

    มีหลายชื่อได้แก่

      parietal association area

      Brodmann’s area 5,7

       คือคอร์เทกซ์รับความรู้สึกทางกายสัมพันธ์ (somatosensory

association cortex) ซึ่งประสานข้อมูลความรู้สึกจากคอเทกซ์รับ

ความรู้สึกทางกายปฐมภูมิ (รวมทั้งอุณหภูมิและแรงกดเป็นต้น) เพื่อที่จะ

สร้างความเข้าใจเกี่ยวกับวัตถุที่กำลังสัมผัส

       พยาธิสภาพของบริเวณนี้ทำให้ เกิด astreognosis และ

neglect syndrome เป็นความผิดปกติของการรับรู้ส่วนต่างๆ ของร่าง

กายซีกตรงข้ามและสิ่งรอบๆตัว ผู้ป่วยอาจจะสามารถสัมผัสและรับสัมผัส

ของสิ่งของ แต่ไม่สามารถบอกได้สิ่งของนั้นคือ อะไร หรือถ้าเกิดพยาธิ

สภาพที่ซีกซ้ายของสมอง ผู้ป่วยจะไม่ใส่ใจร่างกายซีกขวา เป็นต้น

ภาพแสดง: Superior parietal lobule 

ที่มา : https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Gray726_superior_parietal_lobule.png

        สืบค้นเมื่อวันที่ 20 พฤษภาคม 2559

3.  Inferior parietal lobule

     ประกอบด้วย

     Angular gyrus /Brodmann’s area 39

        เป็นเขตสมองที่มีบทบาทในการประมวลผลเกี่ยวกับภาษา การ

ประมวลผลเกี่ยวกับตัวเลข การรู้จำปริภูมิ (spatial cognition) การ

ค้นคืนความจำ ความใส่ใจ และการรู้จักตนและผู้อื่น

ภาพแสดง: Brodmann’s area 39

ที่มา : https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Animations_using_BodyParts3D_

polygon_data สืบค้นเมื่อวันที่ 20 พฤษภาคม 2559

        Supramarginal gyrus  หรือ Brodmann’s area 40

 

        มีบทบาทในการรักรู้และการประมวลผลทางภาษา รอยโรคในสมอง

เขตนี้อาจทำให้เกิดภาวะเสียการสื่อความศูนย์รับความรู้สึก (Receptive

aphasia) หรือ trascortical sensory ถ้ามีพยาธิสภาพจะเกิดภาวะ

aphasia คืออ่านไม่เข้าใจความหมาย สะกดตัวหนังสือไม่ออก อ่านไม่ออก

(Alexia) ผู้ป่วยอ่านไม่ออก เพราะไม่เข้าใจความหมายของคำ

     ภาพแสดง: Brodmann’s area 40

     ที่มา : https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Animations_using_BodyParts3D_

     polygon_data สืบค้นเมื่อวันที่ 20 พฤษภาคม 2559

   เส้นเลือดที่มาเลี้ยง

       1.  Anterior cerebral artery

       2.  Middle cerebral artery

       

    กลีบสมอง (Lobes of the brain)

    เป็นส่วนหนึ่งของสมอง ในการแบ่งกลีบของสมองในระยะดั้งเดิม เป็นการแบ่งตามลักษณะทางกายวิภาคซึ่งแสดงถึงความเกี่ยวข้องกับหน้าที่ที่ต่างๆกันของสมองเรียกว่า cerebrum(Telencephalon)  ซึ่งเป็นส่วนที่ใหญ่ที่สุดของมนุษย์ แบ่งออกได้เป็นกลีบต่างๆ ดังนี้

ภาพแสดง : Lobes of the brain

ที่มา : http://teachmeanatomy.info/neuro/structures/cerebrum/

        สืบค้นเมื่อวันที่ 17 พฤษภาคม 2559

1. สมองกลีบหน้า (Frontal lobe)

ภาพแสดง : Lobes of the brain

ที่มา : https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Frontal_lobe.gif

        สืบค้นเมื่อวันที่ 17 พฤษภาคม 2559

     เป็น lobe ที่ใหญ่ที่สุดของสมอง ขอบเขตหลังติดกับ Parietal lobe แบ่งกันที่ Central sulcus ขอบเขตด้าน inferior คือ lateral sulcus ติดกับ Temporal lobe ประกอบด้วย gyrus สำคัญ 4 gyrus คือ precental gyrus (gyrus ที่ทอดขนานกับ central gyrus) กับ gyrus ที่ทอดตามแนว horizontral 3 อัน คือ superior frontal gyrus, middle frontal gyrus และ inferior frontal gyrus โดยมี superir frontal sulcus และ inferior frontal sulcus ทอดประมาณตั้งฉากกับ precentral gyrus เป็นร่องที่แบ่งจาก superior มายัง inferior ตามลำดับ

               ภาพแสดง : Lobes of the brain

               ที่มา : http://clinicalgate.com/the-telencephalon/ สืบค้นเมื่อวันที่ 18 พฤษภาคม 2559

หน้าที่ของสมองส่วนหน้า

               ภาพแสดง : Brodmann 's area ที่สำคัญของสมองส่วนหน้า

               ที่มา : http://slideplayer.com/slide/4281080/ สืบค้นเมื่อวันที่ 18 พฤษภาคม 2559

1. Prefrontal area : 

        เกี่ยวกับความคิดเปรียบเทียบถูกผิด ดี เลว การวางแผน การตัดสินใจ การแสดงออกทางพฤติกรรม บุคลิกภาพ
        lesion : frontal release signs (palmar grasp reflex, glabellar reflex) mental disorder

2. Frontal eye field :

        ทำหน้าที่เลือกมองเป้าหมาย และกวาดตามอง (succade)
        lesion : จะมองไปฝั่งเดียวกับที่มี lesion หรือฝั่งตรงข้ามถ้า
ถูกกระตุ้น (seizure)

   3. Premotor cortex :

        ทำหน้าที่วางแผนการเคลื่อนไหว (motor program)      
        lesion: apraxia (เสีย learning motor skill จะเคลื่อนไหวไม่ได้ตามต้องการแม้ว่ากล้ามเนื้อจะไม่อ่อนแรง), deficit ของ fine motor control (serial movement)

4. Primary motor cortex : 

        มีอาการ hemiparesis ตาม motor map เช่น anterior cerebral distribution จะ weakขา > แขน แต่ถ้าเป็น middle cerebral distribution จะ weak แขน > ขา

 

                 ภาพแสดง: homunculus : motor map 
                 ที่มา : http://ergoldbook.blogspot.com/2012/07/localization-of-neurosign.html
                                 สืบค้นเมื่อวันที่ 18 พฤษภาคม 2559

     5. Broca's area :

         รับข้อมูลจาก wernicke’s area แล้วนำไปสร้างคำพูด อยู่สมองด้าน dominant ทำหน้าที่สร้างอารมณ์และจังหวะในการพูด (non-dominant); lesion: motor aphasia (ผลิตคำพูดไม่ได้-อยากจะบอก(broc)แต่บอกไม่ได้), monotone speech

    หลอดเลือดที่มาเลี้ยงสมองส่วนหน้า

          Anterior cerebral artery

          Middle cerebral artery

                   ภาพแสดง: homunculus : motor map 

               ที่มา : http://www.siamhealth.net/public_html/Disease/neuro/cva/brain_ana.html

                              สืบค้นเมื่อวันที่ 18 พฤษภาคม 2559

กายวิภาค...สมอง

สมองของคนเราสามารถแบ่งได้เป็น 3 ส่วนใหญ่ ๆ ได้ดังนี้

ภาพแสดง : การแบ่งส่วนต่าง ๆ ของสมอง

ที่มา : http://www.adsi.info/forebraintechnique.htm สืบค้นเมื่อวันที่ 17 พฤษภาคม 2559

สมองส่วนหน้า (Forebrain) ประกอบด้วย

  1. ออลเฟกทอรีบัลบ์ (olfactory bulb)                                                  

          อยู่ด้านหน้าสุดทำหน้าที่ดมกลิ่น ปลา กบ และสัตว์เลื้อยคลาน สมองส่วนนี้จะมีขนาดใหญ่ ในสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมในส่วนนี้จะไม่เจริญ แต่จะดมกลิ่นได้ดีโดยอาศัยเยื่อบุในโพรงจมูก   

        

ภาพแสดง : Olfactory buld

ที่มา : https://en.wikipedia.org/wiki/Olfactory_bulb สืบค้นเมื่อวันที่ 17 พฤษภาคม 2559

    2. ซีรีบรัม (Cerebrum)     

             เป็นส่วนของสมองที่ใหญ่ที่สุด อยู่ด้านหน้าและด้านบนสุดของสมอง แบ่ง เป็น 2 ด้าน คือซ้ายและขวา มีหน้าที่ควบคุมการเคลื่อนไหวทั้งหมด (โดยเฉพาะการเคลื่อนไหวที่ไม่ใช่จากระบบประสาทอัตโนมัติ) ของอวัยวะทุกชนิดของร่างกาย การรับรู้ความรู้สึกต่างๆ การได้กลิ่น การพูด การสื่อสาร การเรียน การเข้าใจ และความจำ แบ่งเป็น 3 ส่วนที่เกี่ยวพันกันที่มีอยู่ทั้ง 2 ด้านของสมองซ้ายและขวา เช่นกัน คือ สมองใหญ่ส่วนนอก (Cerebral cortex), Basal ganglia หรือ Basal nuclei, และ Limbic system

ภาพแสดง : Cerebrum

ที่มา :http://dsguide.biz/reader/tag/deep-learning?page=6 สืบค้นเมื่อวันที่ 17 พฤษภาคม 2559

         แบ่งเป็นสองซีกแต่ละซีกเรียกว่า Cerebral hemisphere และแต่ละซีกจะแบ่งได้เป็น 4 พู ดังนี้

         1.   Frontal lobe ทำหน้าที่ควบคุมการเคลื่อนไหวการออกเสียงความคิดความจำสติปัญญาบุคลิกความรู้สึกพื้นอารมณ์

       2.   Temporal lobe ทำหน้าที่ควบคุมการได้ยินการดมกลิ่น

       3.   Occipital lobe ทำหน้าที่ควบคุมการมองเห็น

       4.   Parietal lobeทำหน้าที่ควมคุมความรู้สึกด้านการสัมผัสการพูดการรับรส

ภาพแสดง : Lobe ของสมอง

ที่มา :http://visions419.rssing.com/chan-24754465/all_p8.html สืบค้นเมื่อวันที่ 17 พฤษภาคม 2559

     3. ทาลามัส (Thalamus)

               อยู่เหนือไฮโปทาลามัส ทำหน้าที่เป็นสถานีถ่ายทอดกระแสประสาทเพื่อส่งไปจุดต่างๆ ในสมอง รับรู้และตอบสนองความรู้สึกเจ็บปวดทำให้มีการสั่งการแสดงออกพฤติกรรมด้านความเจ็บปวด

      4. ไฮโปทาลามัส (Hypothalamus)

               ทำหน้าที่เป็นศูนย์กลางของระบบประสาทอัตโนมัติและสร้างฮอร์โมนเพื่อควบคุมการผลิตฮอร์โมนจากต่อมใต้สมองซึ่งจะทำการควบคุมสมดุลของปริมาณน้ำและสารละลายในเลือดและยังเกี่ยวกับการควบคุมอุณหภูมิร่างกายอารมณ์ความรู้สึกวงจรการตื่นและการหลับการหิวการอิ่มและความรู้สึกทางเพศ

ภาพแสดง : thalamus

ที่มา :https://www.emaze.com/@AOWLLCCT/The-Brain สืบค้นเมื่อวันที่ 17 พฤษภาคม 2559

สมองส่วนกลาง (Midbrain)

               เป็นสมองที่ต่อจากสมองส่วนหน้าเป็นสถานีรับส่งประสาทระหว่างสมองส่วนหน้ากับส่วนท้ายและส่วนหน้ากับนัยน์ตาทำหน้าที่เกี่ยวกับการเคลื่อนไหวของลูกตาและม่านตาจะเจริญดีในสัตว์พวกปลากบฯลฯในมนุษย์สมองส่วน obtic lobe นี้จะเจริญไปเป็น Corpora quadrigermia ทำหน้าที่เกี่ยวกับการได้ยิน

สมองส่วนท้าย (Hindbrain)

        1.   พอนส์ (Pons)

           อยู่ด้านหน้าของซีรีเบลลัมติดกับสมองส่วนกลางทำหน้าที่ควบคุมการทำงานบางอย่างของร่างกายเช่นการเคี้ยวอาหารการหลั่งน้ำลายการเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อบริเวณใบหน้าการหายใจการฟัง

         2.   เมดัลลา (Medulla)

            เป็นสมองส่วนท้ายสุดต่อกับไขสันหลังเป็นทางผ่านของกระแสประสาทระหว่างสมองกับไขสันหลังเป็นศูนย์กลางการควบคุมการทำงานเหนืออำนาจจิตใจเช่นไอจามสะอึกหายใจการเต้นของหัวใจเป็นต้น

        3.   ซีรีเบลลัม (Cerebellum)

            อยู่ใต้เซรีบรัมควบคุมระบบกล้ามเนื้อให้สัมพันธ์กันและควบคุมการทรงตัวของร่างกาย

             ภาพแสดง : Hindbrain

             ที่มา :https://thesalience.wordpress.com/neuroscience/the-human-nervous

                    system-2/structure/hindbrain/ สืบค้นเมื่อวันที่ 17 พฤษภาคม 2559